De taal van natuur

Het spel van zand onder invloed van water en wind betoverde mij. Een wereld in het klein vormde zich speels onder mijn ogen, en was zó mooi. Ik zag hoe rivieren en land ontstaan. De beelden van zand dat zich vormt door het golvende water, en het water dat zich weer aanpast aan het zand, hielden urenlang mijn aandacht vast. Op het strand werd ik mij bewust van de organische patronen die onze omgeving vormen.

Door te kijken naar patronen in de natuur, ben ik ze gaan beschouwen als één van de talen van de natuur. Het is een manier om de natuur te lezen en er beter mee in contact te komen, waardoor ik ook beter in verbinding sta met mijzelf. Met haar beeldende taal toont natuur haar schoonheid en eeuwenoude wijsheid.

Wat leer ik van patronen?

Opvallend is dat patronen met elkaar in verbinding staan en vaak samenwerken. Denk aan de uitwisseling van voedingsstoffen via wortels bij bomen, planten en mycelium. Patronen passen zich aan, stemmen op elkaar af en werken samen.

Patronen zijn identiek, geen exacte kopie

Hoewel patronen op elkaar lijken, zijn ze nooit precies hetzelfde. Er is ruimte voor flexibiliteit en maatwerk. Oplossingen die zijn afgestemd op specifieke omstandigheden zorgen ervoor dat de natuur altijd in beweging is en zich verder kan ontwikkelen. Een boom die op een rotsblok stuit, vindt vaak een manier om daar omheen, overheen of onderdoor te groeien.

Vrije ruimte

Patronen herken je aan een repeterende basis, omringd door ‘vrije ruimte’. Die vrije ruimte is het gebied waar kunst en wetenschap het beste gedijen: op zoek gaan naar nieuw, onontgonnen terrein. Strak inkaderen uit een verlangen naar controle doet die vrije ruimte verdwijnen. Zo wordt een spontane, intuïtieve manier van werken ingeperkt. Vrije ruimte is nodig om te kunnen bewegen naar nieuwe oplossingen. Vrije ruimte is er om te spelen, experimenteren, creatief te zijn en flexibel mee te bewegen met natuurlijke energie.

Natuurlijke patronen hebben een functie

Patronen die je op verschillende plekken ziet, hebben vaak een specifieke functie. Het patroon dat zichtbaar is in wortelstelsels, mycelium of onze longen, is waarschijnlijk de beste manier om vloeistoffen te transporteren. Takken slingeren als rivieren door de lucht, bloed meandert via aderen door onze lichamen, en water stroomt kronkelend en in vloeiende bewegingen door het landschap.

Water door een gebied laten meanderen blijkt bij te dragen aan een levendige dynamiek binnen ecosystemen. Zowel het landschap als de soorten rijkdom krijgen een krachtige impuls. Door de beweging van het water ontstaan er diverse plekken voor verschillende organismen om te gedijen. Het meanderende water zorgt voor rijkdom in biodiversiteit. Ook gaat het gebied werken als een spons en kan meer water opnemen en opslaan in perioden met veel regenval dat gebruikt kan worden in droge tijden. Het water dat haar natuurlijke meanderende weg door het gebied mag volgen zorgt ervoor dat de juiste randvoorwaarden ontstaan en daardoor groeit de soortenrijkdom op alle fronten. Het herstellen van een natuurlijke balans zorgt in veel gevallen voor overvloed en een gezond bloeiend ecosysteem waar het hele systeem voordeel van heeft.

Diversiteit

Op basis van het waarnemen van patronen en natuurlijke systemen komt de gedachte op dat de problemen van vandaag het beste opgelost kunnen worden door teams die zo divers mogelijk zijn. Teams die bestaan uit mensen met verschillende sociale achtergronden, culturen, genders en leeftijden zullen oplossingen kunnen bedenken voor de uitdagingen die we vandaag tegenkomen.

Natuurlijke grenzen zijn grillig, nooit recht. Een druppel inkt op het vel kiest altijd voor de meest logische route. Patronen stemmen zich af op omstandigheden en werken samen. Natuur in balans laat enorme diversiteit zien. Rijke biodiversiteit staat voor optimaal gezonde ecosystemen, diversiteit staat voor rijkdom en is van toegevoegde waarde. Teams die samenwerken zullen zo divers mogelijk moeten zijn om tot optimale resultaten te komen voor onze samenleving en voor het ontwikkelen van florerende en bloeiende ecosystemen.